Verreweg de belangrijkste oorzaak van COPD is (mee)roken, dit veroorzaakt een lang aanhoudende ontsteking van het slijmvlies in de luchtwegen. Ook langere tijd werken in een omgeving met bijvoorbeeld veel stofdeeltjes in de lucht kan tot een ontsteking leiden. De beschadiging van het slijmvlies verergert langzaamaan, waardoor klachten vaak pas na het 40e levensjaar merkbaar worden. Verder kan erfelijkheid een rol spelen.
De verwachting is dat het aantal patiënten de komende decennia zal blijven stijgen. Mede als gevolg van roken, een grote risicofactor voor het ontwikkelen van COPD en andere chronische aandoeningen. Mensen met COPD hebben dan ook vaak andere (chronische) aandoeningen. Deze co morbiditeit wordt in verband gebracht met inactiviteit.
Classificatie
Patiënten met COPD worden op basis van de eensecondewaarde onderverdeeld in 4 categorieën; mild (GOLD I), matig (GOLD II), ernstig (GOLD III) of zeer ernstig (GOLD IV). Mede aan de hand hiervan kan medische behandeling worden afgestemd op de patiënt.
Wat kan de fysiotherapeut betekenen bij COPD?
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat COPD-patiënten een minder actieve leefstijl hebben dan gezonde mensen, terwijl die inactiviteit juist leidt tot conditieverlies en daarmee een gezondheidsrisico vormt.
Mensen met COPD worden door inspanning benauwder. Dat weerhoudt ze ervan in beweging te blijven. Maar wie minder beweegt, wordt minder fit en heeft meer energie nodig voor dagelijkse dingen. Als die bewegingen al een hele opgave zijn, staat je hoofd al helemaal niet naar extra bewegen. En zo worden mensen steeds benauwder, gaan ze nog minder bewegen en kunnen ze steeds minder. Een beweegprogramma op maat kan mensen met COPD helpen om deze spiraal te doorbreken. Een longfysiotherapeut kan hierbij helpen.
Soms is een algemeen beweegadvies (bijvoorbeeld dagelijks een half uur matig intensief wandelen, fietsen, zwemmen of fitness) genoeg. In andere gevallen wordt een beweegprogramma op maat gestart onder begeleiding van een fysiotherapeut, voor het verbeteren van je conditie en kracht. Daarnaast is er aandacht voor ademtechnieken en -tempo. Door deze verschillende oefeningen krijg je het gevoel meer controle te hebben over je aandoening.
Bovendien heeft COPD niet alleen grote impact op het fysieke functioneren, maar ook op het sociaal en mentaal functioneren. Fysiotherapie kan een belangrijke bijdrage leveren aan het verbeteren van de kwaliteit van leven van COPD-patiënten. Tot slot kan de fysiotherapeut je helpen je levensgewoontes en levensstijl positief te veranderen.
Hans Takken en Barbara Roordink zijn speciaal opgeleid om mensen met COPD te begeleiden en zijn lid van de werkgroep COPD van het ROF. Via deze route hebben zij veel contact met longartsen en -verpleegkundigen.
