November 2020…
Deze zin lees je tegenwoordig overal. Er zijn verschillende studies die een verband aantonen tussen zitten en allerlei aandoeningen. Maar er zijn ook studies te vinden die dat verband niet kunnen aantonen. Zeker in de huidige lockdown, waar mensen geacht worden thuis te werken en columns over dit onderwerp geschreven worden, is het misschien zinvol eens wat dieper op deze stelling in te gaan.
In een enquête onder de 2500 leden van de CNV blijkt dat 41% van de thuiswerkende mensen vaak last heeft van rug, nek of schouders. Eén op de tien van deze groep brengt vaker een bezoek aan de fysiotherapeut sinds ze thuis moeten werken. Het ontbreken van een goede, arboproof, werkplek lijkt een belangrijke oorzaak te zijn voor het ontstaan van deze klachten.
Op de website van ons eigen RIVM lees je dat er aanwijzingen zijn dat veel zitten kan leiden tot bijvoorbeeld overgewicht, diabetes type 2, hartaandoeningen en vervroegde sterfte, zelfs als je wel voldoende sport of beweegt. Dit is voor een aantal mensen al reden om überhaupt niet meer te gaan sporten: “het heeft toch geen zin”, omdat ze verder de hele dag zitten. Dat laatste is geen goede conclusie. Bij mensen die gemiddeld een uur of meer per dag intensief bewegen, is de relatie tussen zitten en deze aandoeningen niet meer aan te tonen. Oftewel, als je elke dag een uur met een flinke snelheid van en naar je werk fietst, en daarnaast je normale sportactiviteiten uitvoert, is een baan met veel zitten geen probleem.
En als zitten nu zo’n probleem zou zijn, hoe kunnen we dan toch ons werk blijven doen?
Moeten we met z’n allen gaan staan? Ook dat blijkt niet helemaal de oplossing te zijn. Lang achtereen staan veroorzaakt vaak meer rugklachten dan zitten en verhoogt bovendien de kans op spataderen. Elk uur het zitten afwisselen met staan (bv aan een stabureau) blijkt helaas niet zo effectief als eerder gedacht.
De afwisseling van houding en het ‘in beweging komen’ zijn waarschijnlijk de belangrijkste factoren die de negatieve effecten van het zitten verminderen. Een fietsbureau is bijvoorbeeld wèl een goed alternatief, dan beweeg je namelijk de hele tijd.
Terug naar de stelling “zitten is het nieuwe roken”. Daar zou ik het volgende over willen zeggen: roken is altijd ongezond en dat geldt niet voor zitten. Zitten is comfortabel en is natuurlijk gedrag, dit in tegenstelling tot roken. Met zitten is dus niks mis, het probleem zit hem in het gebrek aan beweging!
Maar maakt het dan nog uit hoe je zit? Jazeker, een slechte zithouding is namelijk wel degelijk een risico voor het krijgen van rugklachten; het is dus belangrijk dat je comfortabel zit.
Een paar tips:
Zorg ervoor dat het hoofd recht boven de romp gepositioneerd is. De druk op de romp neemt flink toe, evenals de druk op de nek en schoudergewrichten als je je hoofd laat ‘hangen’. In dat geval maak je een bolle rug en ontstaan er klachten.
Je stoel moet zo ingesteld worden, dat je romp met zo weinig mogelijk moeite deze positie kan handhaven.
Dit kan voor de één een ‘actieve’ zithouding zijn, zonder noemenswaardige rugleuning bv, maar deze manier van zitten vergt wel enige training. Op het puntje van de stoel zitten is soms heel ontspannen, maar dan moet de zitting wel hoog staan, zodat je bovenbenen iets naar omlaag gericht zijn. In dat geval kost het weinig moeite om je romp in positie te houden.
De meesten van ons hebben echter baat bij een bureaustoel mèt rugleuning. Ga dan goed achterop de zitting zitten, tegen de leuning aan en zorg dat de holte van je rug is opgevuld. Als de voeten recht onder de knieën staan, is de hoek van de bovenbenen liefst iets meer dan 90°. De onderarmen liggen gesteund op de armleuningen. Als je blind kan typen, mag het bureau wat lager staan. Als je het toetsenbord wat verder van je af hebt liggen, mag het bureau wat hoger staan en steun je op het bureaublad.
De rugleuning stel je ietsje achterover, zodat je zonder moeite rechtop kunt blijven zitten.
Zorg verder voor een goede laptopstandaard, een los toetsenbord en een ergonomische muis of trackpad om de optimale ‘thuiswerk’-plek te creëren.
Wij van Therapeutisch Centrum Lunteren wensen u veel ‘thuiswerk’-genot.
Therapeutisch Centrum Lunteren
