Wat heeft de mens wel en andere zoogdieren niet?

April 2024…

Wie het antwoord weet, heeft kennis van de anatomie van de mens. Het antwoord is namelijk “de duim”. 

De mens is het enige zoogdier met een zogenaamd ‘opponeerbare duim’. We kunnen met de duim dingen vastpakken en er zelfs heel precies mee werken. Of het nu gaat om het vastknopen van je schoenen, het omslaan van een bladzijde of simpelweg het vasthouden van een pen, we zijn ons vaak niet bewust van de cruciale rol die onze duimen spelen in ons dagelijks leven. Maar wat als die duim niet meer zo vanzelfsprekend functioneert als voorheen? 

Een veel voorkomend probleem voor de handfysiotherapeut is CMC-1 artrose. CMC1-artrose verwijst naar artrose in het eerste carpometacarpale gewricht, ook wel bekend als het duimbasisgewricht. Dat is de plek waar de duim vast zit aan de pols, zeg maar. 
Artrose is een degeneratieve gewrichtsaandoening (waarbij het kraakbeen in een gewricht dunner wordt en het gewrichtsoppervlak beschadigd raakt). Artrose valt onder de noemer van reumatische aandoeningen. Bij CMC1-artrose ervaren mensen vaak pijn, is het gewricht meestal gezwollen en is de duim stijver bij het bewegen. Factoren zoals leeftijd, aanleg, overmatig gebruik van de duim en eerdere blessures kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van CMC1-artrose. 

Bij CMC-1 artrose kunnen er beperkingen ontstaan in het ADL (activiteiten van het dagelijks leven), maar ook in werksituaties (werken met een muis of schrijven) of sociale activiteiten (fietsen en autorijden).

De behandeling van CMC1-artrose kan variëren en kan onder meer fysiotherapie, medicatie, spalken of zelfs chirurgische ingrepen omvatten, afhankelijk van de ernst van de aandoening en de symptomen. 

Een handfysiotherapeut is een fysiotherapeut-specialist op het gebied van handrevalidatie en behandeling van handaandoeningen. De handtherapeut kan specifieke oefeningen aanbevelen om de kracht en mobiliteit van de duim te verbeteren. Daarnaast kunnen spalken worden voorgeschreven om de duim te ondersteunen en de druk op het gewricht te verminderen wat weer resulteert in pijnvermindering. Deze spalken kunnen eventueel op maat gemaakt worden of universeel zijn. 

Ook medicatie kan worden voorgeschreven. Denk dan aan ontstekingsremmers of pijnstillers om de symptomen te beheersen. In sommige gevallen kan een arts injecties met corticosteroïden overwegen om ontstekingen te verminderen en pijn te verlichten. Barbara Roordink-Oschmann
Handfysioherapeut
Therapeutisch Centrum Lunteren